25. 01. 2022
«Το να δημιουργείς, σημαίνει επίσης να δίνεις μορφή στο πεπρωμένο σου», είχε πει ο γνωστός Γάλλος Νομπελίστας, Αλμπέρ Καμύ. Και ο αείμνηστος Θεόδωρος Λίτσας έκανε ακριβώς αυτό! Δημιούργησε και έδωσε μορφή στο πετρωμένο του, συνδέοντάς το άρρηκτα με την ιστορία της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί σε μία διαχρονικά εμβληματική προσωπικότητα του Iδρύματος.
Ήταν ο άνθρωπος που άφησε την ανεξίτηλη σφραγίδα του στους μαθητές και στους εκπαιδευτικούς της εποχής του. Παράλληλα, ήταν η κινητήρια δύναμη της Σχολής και ένας αεικίνητος εργάτης της. Ένας πραγματικός «βράχος» για το Ίδρυμα. Για αυτό, η Σχολή μετέφερε έναν τεράστιο βράχο, βάρους 25 τόνων από το Πανόραμα και τον τοποθέτησε μία ‘ανάσα’ από το Princeton Hall για να τιμήσει την προσφορά του και τη συμπαγή πίστη του στα ιδεώδη της Σχολής.
Γεννήθηκε το 1900 στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ήταν το μεγαλύτερο από τα συνολικά πέντε παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του διέθετε βιοτεχνία επεξεργασίας βαμβακιού λίγο έξω από τη Σμύρνη. Ένα πρωινό του 1922, επέστρεφε σπίτι από εξωτερικές δουλειές που του είχε αναθέσει ο πατέρας του, όταν αντίκρισε καμένο το σπίτι τους και εξαφανισμένη την οικογένειά του. Παλικάρι 22 ετών, επέστρεψε στη Σμύρνη και με τη βοήθεια του Ερυθρού Σταυρού έφτασε στον Πειραιά. Από εκεί έφτασε σχεδόν με τα πόδια στη Θεσσαλονίκη και λίγες μέρες αργότερα εντόπισε την οικογένειά του σε ένα στρατόπεδο προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη, ταλαιπωρημένους αλλά σώους.
Το 1923, άρχισε να εργάζεται για το Near East Relief Organization και το British Society και όπως σωστά έχει πει ο Ιρλανδός συγγραφέας Κλάιβ Στέιπλς Λιούις: «Οι δυσκολίες συχνά προετοιμάζουν ένα συνηθισμένο άτομο για ένα ξεχωριστό πεπρωμένο». Ο Θεόδωρος Λίτσας πήγαινε στα γειτονικά χωριά της Θέρμης για να βοηθήσει σε αναπτυξιακά έργα. Ένα από αυτά αφορούσε την πρόληψη της ελονοσίας που «θέριζε» εκείνη την εποχή. Έτσι, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τους μαθητές της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, οι οποίοι αποστράγγιζαν έλη ρίχνοντας κάμαμε μηχανέλαιο στην επιφάνεια, πνίγοντας έτσι τις προνύμφες. Ο Λίτσας εντυπωσιάστηκε από τους μαθητές και το 1928 άρχισε να εργάζεται στη Σχολή στο τμήμα διεύρυνσής της και ως υπάλληλος γενικών καθηκόντων, αλλά γρήγορα οι ηγετικές του ικανότητες τον προώθησαν στη θέση του υποδιευθυντή. Οργάνωνε αθλητικά προγράμματα για τους μαθητές και μεγαλοπρεπείς παρελάσεις. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο και κράτησε όρθια τη Σχολή στην κατοχή. Ο τότε πρόεδρος Charlie House και η σύζυγός του Ann, μεταφέρθηκαν στη Γερμανία, έγινε αναπληρωτής διευθυντής, έσωσε τη Σχολή από ολική καταστροφή και προφύλαξε το προσωπικό.
Τη δεκαετία του 1950, μετέβη στις Η.Π.Α. και επέστρεψε στην Ελλάδα με ένα θησαυρό πληροφοριών σε ό,τι αφορούσε τα American 4-H Clubs, καθώς και άλλα ψυχαγωγικά προγράμματα διεύρυνσης, τα οποία εφάρμοσε η Σχολή και σε αγροτικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας υπό την αιγίδα της Ελληνικής κυβέρνησης. Παράλληλα, πρωτοστάτησε στην οργάνωση του προσκοπικού κινήματος στη Θεσσαλονίκη και στη δημιουργία Προσκοπικού Κέντρου στον Χορτιάτη, το οποίο φέρει το όνομά του.
Όσοι γνώρισαν τον Θεόδωρο Λίτσα δεν μπορούν να ξεχάσουν τη θετική ενέργειά του, την αγάπη του προς τη Σχολή, την ακόρεστη διάθεσή του για προσφορά, τις ατελείωτες διδακτικές ιστορίες του με τον Χότζα και την αεικίνητη φιγούρα του. Σε μία ακόμη πράξη αναγνώρισης, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή έχει θεσπίσει τιμητική διάκριση, η οποία κάθε χρόνο απονέμεται σε μαθητές που ενσαρκώσουν την απαράμιλλή ενέργεια και το πνεύμα του αείμνηστου Θεόδωρου Λίτσα.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
