23. 10. 2019
Φωτογραφίες, επιστολές και μικρά δείγματα υφαντικής συνοδεύουν το χειροποίητο υφαντό των Kalos&Klio με τίτλο ‘Happiness’ στον χώρο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, εντός της ΔΕΘ. Εκτίθεται στην κεντρική έκθεση της 7ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και συνοδεύεται από μέρος του Ιστορικού Αρχείου της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής.
Οι Kalos&Klio εμπνεύστηκαν από την ιστορία και το έργο ζωής της Joice Loch, η οποία από τη δεκαετία του 1920 και έπειτα αναβίωσε στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής την τέχνη της ύφανσης χαλιών με φυσικές βαφές στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Με τόπο διαμονής τον Πύργο της Ουρανούπολης αναζωογόνησε οικονομικά την τοπική κοινωνία, χρησιμοποιώντας δικά της σχέδια που βασίζονταν στις φωτογραφίες που είχε τραβήξει ο σύζυγός της, Sydney Loch, από βυζαντινά μοναστήρια στο γειτονικό Άγιο Όρος.
Το έργο των Kalos&Klio είναι το μοναδικό της έκθεσης που συνοδεύεται από επεξηγηματικό κείμενο. Φέρει την υπογραφή της Προϊσταμένης Βιβλιοθηκών και Ιστορικού Αρχείου της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Δαμιάνας Κουτσομίχα, η οποία σε 409 λέξεις περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η Σχολή συνδέεται με την Joice Loch που αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης του έργου.
Το κείμενο αναφέρει:
Η Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης (ΑΓΣ) ιδρύθηκε το 1904 από τον Αμερικανό ιεραπόστολο Dr. John Henry House ως μια Σχολή Αρρένων. Διαπιστώνοντας την ανέχεια, τις ελλείψεις σε τρόφιμα, και την άγνοια γεωργικών τεχνικών, δημιούργησε ένα σχολείο που θα παρείχε γεωργική εκπαίδευση. Πεποίθησή του ήταν ότι ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι εκείνος που εκπαιδεύεται στο μυαλό (γνώσεις), στα χέρια (δεξιότητες), και στη ψυχή (διάπλαση χαρακτήρα).
Το πετυχημένο εγχείρημα οδήγησε σύντομα στις πρώτες σκέψεις για την ίδρυση Σχολής Θηλέων. Την ιδέα την επικρότησε και η Ελένη Βενιζέλου, σύζυγος του τότε Πρωθυπουργού της Ελλάδος, καταθέτοντας τα πρώτα χρήματα για τη δημιουργία της. Τη δεκαετία του 1930 η ΑΓΣ αγόρασε μερικά στρέμματα γης δίπλα στο αγρόκτημά της, ωστόσο το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και του πολέμου. Τα ερείπια, όμως, που άφησαν πίσω τους ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Ελληνικός Εμφύλιος οδήγησαν στην επανέναρξη της υλοποίησης του σχεδίου, μιας και κατά τη διάρκειά τους, τα κορίτσια της Ελληνικής επαρχίας σταμάτησαν απότομα το σχολείο, και πάλευαν για την επιβίωσή τους. Το 1946 η Βρετανική Εταιρεία των Φίλων, με ιστορία μακράς συνεργασίας με την ΑΓΣ,δημιούργησε - με τη σύμφωνη γνώμη και βοήθεια του τότε Πρόεδρού της, Charlie House - την Οικοκυρική Σχολή Κουακέρων, γνωστή ως Σχολή Θηλέων ή Σχολή Κουακέρων. Πρώτη διευθύντρια και μια από τους ιδρυτές ήταν η Αυστραλή Joice NanKivell Loch, που είχε φτάσει στην Ελλάδα το 1923 με το σύζυγό της, Sydney Loch. Υπήρξαν βετεράνοι ανθρωπιστικής βοήθειας κατά την διάρκεια της προσφυγικής κρίσης του 1922, αλλά και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν αυτοί που διατύπωσαν τις αρχές και το πλούσιο πρόγραμμα σπουδών της Σχολής Θηλέων που στην αρχή του περιελάμβανε μαθηματικά, ανάγνωση, γραφή, Αγγλικά, γυμναστική, Ελληνικούς χορούς, πρώτες βοήθειες, και υφαντική.
Η υφαντική αποτέλεσε σήμα κατατεθέν της Σχολής Θηλέων, αλλά και έργο ζωής για την Joice Loch: από τη δεκαετία του 1920 και έπειτα αναβίωσε στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής την τέχνη της ύφανσης χαλιών με φυσικές βαφές στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Έχοντας ως τόπο διαμονής τον Πύργο της Ουρανούπολης αναζωογόνησε οικονομικά την τοπική κοινωνία, χρησιμοποιώντας δικά της σχέδια που βασίζονταν στις φωτογραφίες που είχε τραβήξει ο σύζυγος της από βυζαντινά μοναστήρια στο γειτονικό Άγιο Όρος. Οι φωτογραφίες, τα σχέδια, και οι επιστολές από το Ιστορικό Αρχείο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής αποτελούν μαρτυρίες γεγονότων, ανθρώπων, και ιστοριών που ενώνουν το χθες με το σήμερα. Μέσα από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες ζωής και πολέμους, και μετά από 115 χρόνια συνεχούς παρουσίας η Αμερικανική Γεωργική Σχολή δημιούργησε και συνεχίζει να δημιουργεί οάσεις εκπαίδευσης και ευτυχίας.
Δαμιάνα Κουτσομίχα, Προϊσταμένη Βιβλιοθηκών και Ιστορικού Αρχείου Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής
Διάρκεια έκθεσης: 12 Οκτωβρίου 2019 – 16 Φεβρουαρίου 2020.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
